Stop met leven naar de mening van anderen: FOPO onder de loep

Er is een stille kracht die meer ondernemers klein houdt dan ze zelf beseffen. Het heet FOPO: fear of other people’s opinions. De angst voor wat anderen zouden kunnen denken.

Als solo-ondernemer is FOPO extra verraderlijk. Je bent je eigen merk. Elke post, elke klant, elke beslissing voelt persoonlijk. Voor je het weet, bouw je je bedrijf rond aannames over wat “goed overkomt” in plaats van rond wat je echt te bieden hebt.

Waarom FOPO je groei afremt

Internationaal onderzoek laat zien dat FOPO meer is dan een vaag gevoel. Psychologen spreken over de fear of evaluation: de angst om beoordeeld te worden. Dat kan negatief zijn (kritiek), maar óók positief (complimenten die verwachtingen scheppen).

En precies daar gaat het mis.

FOPO:

• laat je wachten met het lancerenvan een (nieuw) aanbod omdat je bang bent voor reacties
• maakt je afhankelijk van likes, bevestiging en applaus,
• vreet energie omdat je voortdurend scenario’s in je hoofd afspeelt
• en zorgt ervoor dat je niet de keuzes maakt die jou onderscheiden, maar de veilige keuzes waarvan je hoopt dat ze niemand tegen de borst stuiten.

Het resultaat? Je bedrijf voelt zwaarder dan nodig. Je verliest scherpte én plezier.

Een drie-stappenplan tegen FOPO

Het goede nieuws: FOPO is niet onvermijdelijk. Je kunt het doorzien en er anders mee omgaan. Het vraagt moed om stil te staan bij de rol die deze angst in je keuzes speelt, maar zodra je dat doet, ontstaat er ruimte. Dit drie-stappenplan helpt je om FOPO laag voor laag te ontmantelen: Unmask – Assess – Redefine.

1. Unmask – het masker afzetten

FOPO werkt via maskers: rollen die je speelt om kritiek te vermijden of waardering af te dwingen. Misschien doe je jezelf voor als ‘de verstandige’, ‘de harde werker’ of ‘de bescheiden’. Elk masker lijkt bescherming te bieden, maar in werkelijkheid schuif je een stukje van jezelf opzij.

Waarom deze stap belangrijk is: je kunt FOPO niet veranderen zolang je niet ziet waar het grip op je krijgt. Door je maskers te herkennen, doorbreek je de automatische piloot.

Reflectie: noteer drie momenten uit de afgelopen week waarop je je inhield of aanpaste omdat je bang was voor wat anderen zouden denken. Welke maskers zette je op, en wat probeerde je ermee te beschermen?

2. Assess – onderzoeken en doorzien

Veel FOPO blijkt gebaseerd op aannames. Je denkt dat iemand je aanbod te duur vindt, dat je bericht “te veel” is, dat een collega je raar vindt – maar meestal weet je het niet zeker. Onderzoek toont zelfs aan dat we geneigd zijn de meningen van anderen te overschatten en fout in te vullen.

Waarom deze stap belangrijk is: je leert onderscheid maken tussen feiten en projecties. FOPO houdt je gevangen in veronderstellingen; doorvragen haalt de lading eraf.

Reflectie: neem elk voorbeeld uit stap 1 en vraag jezelf:

Wat weet ik écht zeker?

Wat vul ik zelf in?

Hoe waarschijnlijk is het dat mijn aanname klopt en wat zegt het eigenlijk over mij?

3. Redefine – succes herdefiniëren

FOPO vervaagt zodra jij zelf bepaalt waar je naartoe werkt. Niet de goedkeuring van anderen, maar jouw waarden en maatstaven. Kritiek en meningen blijven bestaan, maar ze raken je minder als je kompas intern verankerd is.

Waarom deze stap belangrijk is: zolang succes afhankelijk blijft van externe bevestiging, ben je kwetsbaar voor FOPO. Door succes zelf te definiëren, veranker je vrijheid en eigenheid in je ondernemerschap.

Reflectie: stel je voor dat niemand meekijkt. Welke keuze zou je dan maken? Welke stap zou je durven zetten? Schrijf in één zin op hoe succes er voor jou uitziet – vandaag, dit jaar, in dit seizoen van je bedrijf. Hang die zin ergens zichtbaar op, zodat je eraan herinnerd wordt wie de maatstaf bepaalt.

Kiezen voor je eigen koers

FOPO gaat niet weg. Maar het hoeft ook niet. Het gaat erom dat jij ziet wanneer FOPO je keuzes stuurt en dat je het stuur terugpakt.

Solo-ondernemers die dat doen, maken ruimte voor hun eigen stem. Ze posten niet omdat het moet, maar omdat ze iets te zeggen hebben. Ze zetten hun aanbod niet in de markt omdat het “past bij de branche”, maar omdat het klopt met wie zij zijn en waar zij in geloven.

En precies dat maakt je zichtbaar en aantrekkelijk voor de juiste klanten.